Τα λουκέτα και τα deals που άλλαξαν τον χάρτη της ασφαλιστικής αγοράς στην Ελλάδα, την τελευταία 20ετία.

Του Γιάννη Χαρονικολάου 

Στην πρώτη δεκαετία του 2000 οι λέξεις “κόκκινες ασφαλιστικές” και “λουκέτο” χτυπούσαν  κόκκινο στην ασφαλιστική αγορά καθώς αρκετές ασφαλιστικές, με ελληνική μετοχική σύνθεση, είχαν ανοίγματα ενώ  η ελλιπής εποπτεία άφηνε περιθώρια να λειτουργούν εταιρίες με ημερομηνία λήξης.

Με τον Δημήτρη Κοντομηνά το 2005  να εγκαταλείπει οριστικά την Ιnteramerican, που σταδιακά από το 2001 είχε πουληθεί στον Ολλανδικό Ασφαλιστικό Όμιλο Eureko (νυν Achmea), γινόταν η πρώτη μεγάλη εξαγορά Ελληνικής Ασφαλιστικής Εταιρίας, με δεσπόζουσα θέση στην αγορά, από ένα Ευρωπαϊκό Ασφαλιστικό Όμιλο.  

Με δεδομένο ότι ο Κοντομηνάς χαρακτηρίζεται ως “μαιτρ” της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα η αποχώρησή του από τον ασφαλιστικό κλάδο θα αναδείκνυε  ένα νέο όνομα, τον Παύλο Ψωμιάδη, που ήταν επικεφαλής της Ασπίς Πρόνοια, ο οποίος άρχισε να εντείνει την επιχειρηματική του δράση στην ασφάλιση αναπτύσσοντας συνεχώς τον Όμιλο, αντιγράφοντας και “συνταγές” από την επιχειρηματική δράση του πρώτου. 

Εδώ να σημειώσουμε ότι τόσο στην δημιουργία της Interamerican όσο και της Ασπίς Πρόνοια, πριν καταλήξει στον Παύλο Ψωμιάδη, σημαντικό ρόλο είχε ένα άλλο όνομα,  αυτό του  Αλέξανδρου Ταμπουρά. Ο Αλ. Ταμπουράς χαρακτηριζόταν, για δεκαετίες,  ως “γκουρού” της ελληνικής αγοράς στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης.

Μετά την εξαγορά της Ιnteramerican από τους Ολλανδούς ακολουθεί ένα δεύτερο deal  το 2006, όπου η Alpha Banκ ανακοίνωσε την πώληση της θυγατρικής Ασφαλιστικής εταιρίας, Alpha Ασφαλιστική, στην γαλλική AXA, που εισέρχεται στην Ελληνική Αγορά και είναι μια από τις κορυφαίες παγκοσμίως ασφαλιστικές εταιρίες. Ετσι έχουμε και την πρώτη πώληση τραπεζικής θυγατρικής ασφαλιστικής.

Το 2007 ,αφού το 2006 η   Emporiki Bank πουλήθηκε στην γαλλική  Credit Agricole και μαζί της η 100% θυγατρικής της ασφαλιστική “Φοίνικας Metrolife Εμπορική” , ανακοινώθηκε και η πώληση  από την δεύτερη της “Φοίνικας Metrolife Εμπορική” στον επίσης γαλλικό ασφαλιστικό όμιλο Groupama.

Έτσι, το 2008 στην Ελλάδα είχαν εισέλθει συνολικά  τρεις νέοι πολυεθνικοί παίκτες, με τους δύο να αλλάζουν το brand name των εξαγορασμένων εταιριών με αυτό της μητρικής, ενώ η Achmea συνεχίζει να διατηρεί το brand mane της Interamerican, καθώς είναι από το πιο αναγνωρίσιμα brand name της  ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς.

Και ενώ νέοι παίκτες εισέρχονται στην Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά οι φήμες και πληροφορίες θέλουν την Ασπίς Πρόνοια να είναι υπό κατάρρευση. Ωστόσο ο ισχυρός άντρας του Ομίλου συνεχίζει απτόητος επιθετικές κινήσεις στον κλάδο και διαβεβαιώνει τους πάντες ότι ετοιμάζει πράγματα και θαύματα.

Το 2009 η τότε εποπτεύουσα αρχή για τις ασφαλιστικές εταιρίες,  ΕΠΙΕΑ, ξυπνά από τον “λήθαργο” και αποφασίζει στις 21 Σεπτεμβρίου να αναστείλει την λειτουργία της Ασπίς Πρόνοια ( ζημιών και ζωής) προκαλώντας το μεγαλύτερο κραχ στην ιστορία της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα.

Μαζί με την Ασπίς Πρόνοια θα ανασταλεί και η λειτουργία των  General Union και General Trust που επίσης είχαν εξαγοραστεί από τον Παύλο Ψωμιάδη ενώ λουκέτο μπήκε και στην “Γ.Η. Σκούρτης ΑΕΕΓΑ”, που ήταν γενικών ασφαλίσεων και ανήκε σε οικογένεια παραδοσιακού ασφαλιστή.Επιπλέον το 2010 αναστάλθηκε και η λειτουργία της Commercial Value, που επίσης ανήκε στον Παύλο Ψωμιάδη.

Εδώ να σημειώσουμε ότι το 2007 είχε ανασταλεί η λειτουργία της  Εγνατία Ασφαλιστική και της Le Monde.

Τα λουκέτα στον όμιλο Ασπίς και οι τεράστιες συνέπειες που προκάλεσαν στον κλάδο  είχαν ως αποτέλεσμα η πολιτεία να προβεί σε αλλαγή του τρόπου εποπτείας των ασφαλιστικών εταιριών.

Με το Ν. 3867/2010 (Φ.Ε.Κ. Α’ 128) καταργήθηκε η ΕΠΕΙΑ από 1.12.2010 και οι αρμοδιότητές της ανατέθηκαν, από την ίδια ημερομηνία, στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Με την νέα εποπτική αρχή και ενώ η Ελλάδα και  η οικονομία της έχουν μπει σε μνημόνια η ασφαλιστική αγορά, όπως και πολλοί κλάδοι της οικονομίας, “παγώνει” σε αναπτυξιακό επίπεδο, και θα ακολουθήσουν τέσσερα μικρής έκτασης λουκέτα στις ασφαλιστικές Ευρωπαϊκή Πρόνοια (2011), Eurostar  ( 2011) , «Διεθνής Ένωσις» (2013) και VDV Leben International AEAZ (2013).

Στο διάστημα που η εποπτεία έχει περάσει στην Τράπεζα της Ελλάδος οι  έλεγχοι γίνονται πιο αυστηροί και συστηματικοί ενώ στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης εισάγεται η Οδηγία Solvency ΙΙ, που ξεκίνησε να εφαρμόζεται από το 2016, με πιο αυστηρούς κανόνες για την κεφαλαιακή επάρκεια των ασφαλιστικών εταιριών.

Το τελευταίο λουκέτο σε ασφαλιστική και μάλιστα “αναίμακτο” ήταν αυτό της International Life, τον Μάιο του 2017. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, όταν διαπιστώθηκε η μη επίτευξη των στόχων που έθεσε η παραπάνω κοινοτική οδηγία για την κεφαλαιακή επάρκεια , με συναινετικές διαδικασίες ένα μέρος του χαρτοφυλακίου πέρασε στην Εθνική Ασφαλιστική. Παράλληλα υπήρξαν οι απαραίτητοι χρόνοι και στον κλάδο αυτοκινήτων ώστε να μην δημιουργηθούν ανασφάλιστα αυτοκίνητα και μεταβιβάσεις μεγάλων απαιτήσεων στο Επικουρικό Κεφάλαιο.

Τα τελευταία deals στην Ελληνική  Ασφαλιστική Αγορά ήρθαν από ασφαλιστικές εταιρίες θυγατρικές των τραπεζών και στα πλαίσια της Ε.Ε που έχει θέσει όρο την απαγκίστρωση των τραπεζών από θυγατρικές εταιρίες του ασφαλιστικού τομέα.

Η πρώτη πώληση έγινε από την Εurobank, το 2015, καθώς το 80% της θυγατρικής της ασφαλιστικής Eurolife πέρασε στον Καναδικό  επενδυτικό όμιλο Fairfax.

Ακολούθησε η Αγροτική Ασφαλιστική, που εν το μεταξύ είχε περιέλθει στην Τράπεζα Πειραιώς  από την απορρόφηση της ΑΤΕ Bank, το 2016 από τον Γερμανικό Ασφαλιστικό όμιλο ERGO που ασκούσε ήδη, από χρόνια, ασφαλιστικές εργασίες στην Ελλάδα. Συνέπεια αυτής της εξαγοράς ήταν να συγχωνευθούν οι δύο ασφαλιστικές κάτω από το brand name της ERGO.

Οδεύοντας, προς το κλείσιμο της δεύτερης δεκαετίας του 2000 βλέπουμε ότι η εικόνα της ασφαλιστικής αγοράς στην Ελλάδα είναι εντελώς διαφορετική από αυτή της πρώτης δεκαετίας και αναμένεται να αλλάξει περισσότερο με την πώληση και της Εθνικής Ασφαλιστικής, αν όχι μέχρι τέλος του χρόνου σίγουρα όμως μέσα στο 2020.